Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Θοδωρού, η άγνωστη νησίδα του Βενετικού ναυτικού οχυρού, των κρι-κρι και η απαγόρευση προσέγγισης




Στο Θοδωρού, μία σχετικά μεγάλων διαστάσεων νησίδα απέναντι από την παραλία της Αγίας Μαρίνας Χανίων, βρίσκονται τα ίχνη από ένα διπλό βενετικό ναυτικό οχυρό που έχουν ιδιαίτερη ιστορική και  περιβαλλοντική αξία. Οι οχυρώσεις υπήρξαν τμήμα ενός στρατηγικού συστήματος οχυρώσεων που περιλάμβανε της παραθαλάσσιες πόλεις, τα μεμονωμένα ναυτικά οχυρά σε θέσεις στρατηγικού ενδιαφέροντος και μικρότερες οχυρώσεις καθώς και παρατηρητήρια του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης των Βενετών.

Το ανατολικό ναυτικό οχυρό υποστήριζε από την πλευρά της θάλασσας την πόλη των Χανίων και κάλυπτε σε συνδυασμό με το φρούριο Φιρκά στα Χανιά τη θαλάσσια περιοχή ΒΔ της πόλης. Παράλληλα το δυτικό ναυτικό οχυρό κάλυπτε τη θαλάσσια περιοχή προς τα δυτικά σε συνδυασμό πιθανώς με την οχύρωση της Ιεράς Μονής Γωνιάς στη αρχή της ανατολικής πλευράς της χερσονήσου του Ροδωπού.

Ως χώρος μάχης, η αμυντική οργάνωση και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των Βενετών αποδείχτηκαν ανεπιτυχή και οι οχυρώσεις του νησιού αποτέλεσαν τους πρώτους μεγάλους στόχους της οθωμανικής απόβασης το 1644 στα δυτικά της Κρήτης, που οδήγησε μετά από ένα τέταρτο του αιώνα στην οριστική κατάληψή της. Οι οχυρώσεις στο Θοδωρού δεν ήταν δυνατόν να αντέξουν την σφοδρή πολιορκία και είχαν αποτέλεσμα της ανατίναξή τους, σύμφωνα με μαρτυρίες από τους ίδιους του ηρωικούς υπερασπιστές τους.

Ανήμερα των Αγίων Θεοδώρων
Στη νεώτερη εποχή, μέσα στον 20ο αιώνα, μετατράπηκε σε βιότοπο για τη φύλαξη του κρητικού αιγάγρου, του κρι-κρι, χωρίς ωστόσο να ληφθούν περιβαλλοντικοί παράγοντες. Τα νησιά δεν συγκαταλέγονταν στους χώρους διαμονής του κρι-κρι, το είδος εκεί μεταφέρθηκε από τη νησιωτική ενδοχώρα χωρίς η ίδια η νησίδα να μπορεί να θρέψει έναν αυξανόμενο ζωϊκό πληθυσμό. Σήμερα για να μην πλησιάσει τον καθορισμένο από τη θάλασσα αυτόν βιότοπο κάποιος επικίνδυνος επισκέπτης, έχει απαγορευτεί η προσέγγιση σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων, με μόνη εξαίρεση της εορτή του παρεκκλησιού που βρίσκεται στο νησί, στις αρχές Ιουνίου.


Φυσικά μπορεί να θεωρηθεί εύλογα υπερβολικό στις μέρες μας να μην επιτρέπεται σχεδόν καθόλου η πρόσβαση στο νησί και βέβαια επικροτούμε τις πρόσφατες πρωτοβουλίες για σχεδίαση  προσεγμένων επισκέψεων στη νησίδα, που συνδυάζει το ιδιότυπο πια φυσικό περιβάλλον, τη μικρή παραλία, το παρεκκλήσι και τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα των ναυτικών οχυρώσεων.




Περισσότερα στοιχεία: